Dilovası İlçesi, Tavşancıl Mahallesinde yer almaktadır. Cami, halk arasında Aşağı Cami ve Cuma Cami olarak isimlendirilmiştir. Tavşancıl’ın en eski camilerinden olup, ne zaman yapıldığı ve banisinin kim olduğu bilinmemektedir.

20.yüzyılın ilk yıllarında harap olan bu caminin tadilatı, Sultan II.Abdülhamid’e verilen bir dilekçe ile istenmiş, bunun üzerine Sultan II.Abdülhamid mali desteği sağlamış ve cami yenilenmiştir. Bu tadilat çalışması esnasında eski caminin kitabesi korunamamıştır. Sultan II.Abdülhamid’in yeniden yaptırdığı bu cami, minaresi dışında tamamen yenilenmiştir. Bu bakımdan da özelliğini kaybetmiştir.

Caminin eski ahşap minaresi ile asma kattaki 1901 tarihine ait perdeleri de korunmuştur. Minberi yapıldığı devrin özelliklerini yansıtmaktadır. Mihrabın bezemesini padişahın Yıldız Sarayı’ndan gönderdiği İtalyan ressam yapmıştır. Bunların yanı sıra cami içerisindeki yazı levhaları da orijinaldir. Cami, Kurtuluş Savaşı esnasında bazı trajik olaylara sahne olmuştur. 15 Ekim 1920’de Tavşancıl’ı işgal eden yunanlılar ilçenin ileri gelen ve eli silah tutan erkeklerini burada toplayarak işkence yapmışlardır.

İstanbul II nolu Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu’nun  28.07.1992 tarih ve 2907 sayılı karar ile tescil edilmiştir.

Kaynak:

[1]https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/kocaeli/kulturenvanteri/tavsancil-cami

[2]http://dunyacamileri.blogspot.com/2010/08/sultan-hamit-camisi.html