1843’de Sultan Abdülmecid zamanında Hereke Fabrika-i Hümayunu adı altında 50 pamuklu ve 25 ipekli canfes tezgâhından oluşan ilk fabrika Hereke’de açılmış olup; Osmanlı sanayi kuruluşları arasında önemli bir yere sahiptir.

1891’de II. Abdülhamid’in destekleriyle halıcılık bölümü 1000 dokuma tezgâhı ile üretime başlayan Hereke Fabrikası’nda 1905’de yünlü dokuma başlatılmış ve 1917’de yünlü dokuma tezgâhlarının sayısı arttırılarak üretime hız verilmiştir.

1995’de Sümerbank’tan ayrılmış ve TBMM Milli Saraylar Daire Başkanlığına bağlanarak TBMM Milli Saraylar İpekli Dokuma ve Halı Fabrikası adı altında faaliyetine devam etmiştir. Günümüzde ise Müze- Fabrika olarak çalışmalarına devam etmekte ve özel sipariş halılar dokunmaktadır.

Hereke yün halılarının m2’sinde 360.000 düğüm, ipek halıların m2’sinde ise 1.000.000 düğüm bulunmaktadır. Özellikle ipek halıların bu düğüm özelliği Hereke halısının Dünyada bir marka olmasına yol açmış ve yöresel diğer halılardan farklılaştırmıştır. Bu halıda “Türk Düğümü” olarak tabir edilen kapalı düğüm uygulanmaktadır.

Hereke İpek Halısı, Hereke Yün İpek El Halısı ve Hereke Yün Halısı, Körfez Belediyesi’nin 21.06.1996 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumuna yaptığı başvuru neticesinde sırasıyla 1,2 ve 3 tescil no ile 14.11.1997 tarihi itibariyle tescillenerek koruma altına alınmıştır. Coğrafi İşaret türü olarak Mahreç İşareti almıştır.

Kaynak:
[1]DEMİRARSLAN, Deniz. “İç Mekânda Kullanım Ve Teknik Özellikler Açısından Hereke Halısı”. Art-E Sanat Dergisi 13, sy. 25 (Haziran 2020): 395-421. https://doi.org/10.21602/sduarte.704213.
[2]https://ci.turkpatent.gov.tr/cografi-isaretler/detay/37866,https://ci.turkpatent.gov.tr/cografi-isaretler/detay/37865,https://ci.turkpatent.gov.tr/cografi-isaretler/detay/37864 (Erişim Tarihi:19.03.2024)